Każda maszyna wprowadzana do obrotu musi posiadać oznaczenie CE, które potwierdza spełnienia wszystkich wymagań dyrektywy 2006/42/WE. Dyrektywa w sprawie maszyn, dalej zwana dyrektywą maszynową (MD) została wprowadzona w Polsce Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn. Wymagania w niej zawartą są obowiązkowe dla wszystkich maszyn wchodzących w jej zakres i producent wprowadzając maszyną do obrotu lub użytku musi zapewnić zgodność maszyny z wymaganiami.
Dyrektywa maszynowa określa m.in. wymagania zasadnicze, zakres dokumentacji technicznej, procedury oceny zgodności, kategorie maszyn szczególnie niebezpiecznych, wymagania dotyczące oznakowania maszyn, treść deklaracji zgodności oraz wzór oznakowania CE. Należy zaznaczyć, że maszyna może także wchodzić w zakres innych Dyrektyw Podejścia, które posiadają dodatkowe wymagania.
Wymagania dyrektywy 2006/42/WE obowiązują producentów, upoważnionych przedstawicieli oraz importerów maszyn. Maszyna wg dyrektywy MD to:
- maszyn o wąskim znaczeniu – urządzenie posiadające przynajmniej jeden element ruchomy, które napędzane jest mechanizmem napędowym (np. silnik spalinowy_, pompa hydrauliczna, pneumatyczna itp.) i ma konkretne zastosowanie;
- wyposażenie wymienne – przykładem takiej maszyny może być pług zamontowany do traktora. Wyposażenie wymienne to nic innego, jak urządzenie zmieniające funkcję maszyny podstawowej;
- element bezpieczeństwa – są to elementy spełniające funkcję bezpieczeństwa. Wykaz przykładowych elementów zawarty jest w załączniku V do dyrektywy maszynowej. Są to m.in. osłony odłączanych mechanicznych wałów napędowych, urządzenia ochronne przeznaczone do wykrywania obecności osób;
- osprzęt do podnoszenia – są to elementy lub wyposażenie niezwiązane z maszyną podnoszącą, które umożliwiają utrzymanie ładunku. Mogą to być zawiesia lub kotwy podnoszące.
- łańcuchy, liny i pasy – najprościej rzecz ujmując są to łańcuchy, liny i pasy zaprojektowane i wykonane do podnoszenia jako część maszyny podnoszącej lub osprzętu do
- odłączalne urządzenie do mechanicznego przenoszenia napędu – mowa tutaj jest o odłączalny m elemencie do przenoszenia mocy pomiędzy maszynami samobieżnymi (bądź ciągnikami) a innymi maszynami przez ich połączenie .
Dyrektywa MD ma także zastosowanie do maszyn nieukończonych. Na taką maszynę nie nadaje się oznakowania CE, ale musi spełnić szereg wymagań zawartych w dyrektywie. Maszyna nieukończona to zespół, który jest prawie maszyną, ale nie ma konkretnego zastosowania.
Wymagania zasadnicze dotyczące maszyn mówią m.in o przeprowadzeniu oceny ryzyka dla maszyny, materiałach użytych do produkcji, stanowisku pracy, układzie sterowania czy oświetleniu. Jest to jednak ułamek wymagań zawartych w dyrektywie. Producent projektując maszynę powinien sam zidentyfikować wymagania, które mają zastosowanie do danej maszyny. Niektóre maszyny, np. przeznaczone do podnoszenia osób lub towarów muszą spełniać dodatkowe wymagania.
Producent musi pamiętać, że dostosowanie maszyny do wymagań w sposób fizyczny nie jest wystarczający, musi także stworzyć dokumentację techniczną wykazującą zgodność z wymaganiami. W skład takiej dokumentacji wchodzą m.in. rysunki konstrukcyjne, schematy, ocena ryzyka czy instrukcja obsługi. W dyrektywie 2006/42/WE jest napisane, co dokładnie powinna zawierać dokumentacja techniczna.
Cały proces oceny zgodności maszyny jest dość złożony. Może to przysporzyć problemów, jednak wymagania te są wprowadzane z myślą o naszym bezpieczeństwie. Warto więc dogłębnie przeanalizować każde wymaganie, tak aby być pewnym, że podczas projektowania wykorzystaliśmy wszystkie środki bezpieczeństwa. Producent przed wprowadzeniem do obrotu lub użytku maszyny musi być pewny, że spełnił wszystkie wymagania. Spełnienie wymagań potwierdza poprzez wystawienie deklaracji zgodności i naniesienie oznaczenie CE bezpośrednio na maszynę.
Znak CE – zapraszamy na szkolenie z dyrektywy maszynowej 2006/42/WE. Więcej informacji na stronie.